آموزش کامل نگارش مقالات علمی پژوهشی و ISI

آموزش کامل نگارش مقالات علمی پژوهشی و ISI

آموزش کامل نوشتن مقالات علمی پژوهشی و ISI

سرفصل ها :

انواع مقالات علمی

مقالات تجربی (پژوهشی)

مقالات تحلیلی

مقالات مروری

مقالات گردآوری

مقالات یاداشت فنّی (توصیفی)

سایر گونه ها مقالات

سمینارها و همایش­های علمی

آموزش نگارش مقالات علمی پژوهشی و ISI

بخش های مقالات علمی

اصول نوشتن عنوان مقالات

طریقه نگارش اسم نویسندگان و affiliation آنها

نحوه تدوین چکیده یک مقاله

طریقه انتخاب اصطلاحات کلیدی

اصول نگارش مقدمه

مبانی نظری تحقیق

نگارش دسته شیوه تحقیق

(بیان مواد، روش­های ساخت و شناسایی آزمون)

معرفی جامعه آماری، گونه پرسشنامه و طریقه آنالیز نتایج

روش تحقیق در مقالاتی که در آنها مدل ارائه شده است

نتایج پژوهش و بحث در باره آنها

نگارش بخش نتیجه­گیری

بخش تشکر و قدردانی

اصول درج لیست منابع

انواع مقالات علمی

انواع مقالات علمی را می­توان از چندین نگرش مختلف ارزیابی و تقسیم­بندی کرد که معرفی کل آنها خسته کننده و خارج از حوصله می­باشد. معروف­ترین تقسیم­بندی انواع مقالات، طبقه­بندی آنها بر پایه رتبه علمی مجله­ای که نوشتار در آن منتشر شده است، می­باشد. به طورکلی مجلات حائز رتبه­های علمی مختلفی از دسته علمی- پژوهشی، علمی- ترویجی، علمی- آموزشی و .... می­باشد که در مجامع علمی مقالات معتبر بیشتر علمی پژوهشی و علمی ترویجی می­باشند.

باید دقت داشت که مراکز مختلفی نسبت به اعطای رتبه علمی به مجلات گوناگون اقدام می­کنند که در این میان مهمترین مرکز حائز شایستگی برای اعطای رتبه علمی به انواع مجلات، وزارت علوم و تحقیقات و تکنولوژی است که با اعطای رتبه علمی تحقیقاتی و یا علمی ترویجی به مجلات باره تایید، سطح کیفی مجله را تعیین می­نماید. وزارت بهداشت، دانشگاه آزاد اسلامی و در ضمن دانشگاه پیام­نور نیز از دیگر مراکزی هستند که با دادن رتبه علمی تحقیقاتی و یا علمی ترویجی، به بسیاری از مجلات اعتبار علمی می­بخشند. به قصد گرفتن لیست مقالات مورد تایید هر یک از مراکز فوق می­توان به وب­سایت آنها مراجعه کرده و فایل در بر گیرنده اسم مجلات مورد تایید را دانلود نمود.

مقاله چاپ شده در گاهنامه علمی تحقیقاتی باره تایید دانشگاه آزاد اسلامی و یا دانشگاه پیام­نور الزاما باره تایید همگی مراکز و دانشگاه­های دولتی نمی­باشد و شدنی است مقاله­ای که در یک گاهنامه علمی تحقیقاتی مورد تایید دانشگاه آزاد اسلامی و یا دانشگاه پیام­نور چاپ شده است، در بسیاری از مراکز به عنوان مقاله­ای معتبر پذیرفته نگردد. به همین علت لازم است الی نویسندگان گرامی قبل از ارائه نوشتار خود به مجله­ای خاص نسبت به پژوهش در مورد اعتبار علمی مجله اقدام نمایند.

در باره مقالات ISI نیز لازم به اشاره است که این مقالات نیز در زمره مقالات علمی پژوهشی پیمان می­گیرند و ساختار مقاله و گونه ذکر مطالب در آنها دقیقا مشابه مقالات علمی پژوهشی داخلی است. فقط وجه تمایز نگارش مقالات ISI و علمی پژوهشی داخلی، لزوم نگارش نوشتار ISI به زبان انگلیسی است.

در یک تقسیم­بندی سایر مقالات بر پای بست، نوع مطالب ارائه شده در مقاله و در ضمن شیوه تعبیه آنها دسته­بندی می­گردند. در این گونه طبقه­بندی، مقالات به گونه ها متعددی از جمله مقالات تجربی، مقالات تحلیلی، مقالات مروری، مقالات گردآوری و ..... تقسیم می­شوند، که در ادامه به شناسایی و تشریح هریک از این گونه ها پرداخته شده است.

مقالات تجربی (پژوهشی):

مقالات تجربی، غالبا برگرفته از  تحقیقاتی که متکی بر انجام تست و پژوهش­های عملی و تجربی هستند، می­باشند. در این مقالات معمولا به ارائه و تفسیر نتایج توسط آمده از آزمون­های آزمایشگاهی پرداخته می­شود. به زبان ساده­تر مقالات تجربی حاصل پژوهش، پژوهش و تست در حوزه­ای ویژه می­باشند. پایه اصلی این نوع مقالات بر مبنای مثال برداری است. نمونه­ها در رشته­های مهندسی بیشتر نمونه­های فیریکی و یا شیمیایی، در رشته­های انسانی غالبا تعدادی از افراد جامعه به هدف ارائه پرسشنامه به آنها و در رشته­های پزشکی و دامپزشکی شماری مثال انسانی و یا حیوانی می­باشند. نظر به اینکه در ایران اکثر مقالات علمی پژوهشی منتشر شده مقالات تجربی می­باشند به همین دلیل به این گونه از مقالات به اشتباه مقالات تحقیقاتی نیز گفته می­شود. البته بایستی دقت داشته باشید که مقالات پژوهشی زیاد وسیع­تر از مقالات تجربی بوده و چنانچه در پیوستگی مفصلا بحث خواهد شد طیف بسیار اکثریت از مقالات را در بر می­گیرند.

مقالات تحلیلی:

چنانچه از نام مقاله تحلیلی برمی­آید، این گونه مقالات از تحلیل و موشکافی موضوعات در جهت اندکی سخن را باز کنید جستار و یا ذکر نقاط قوت و ناتوانی آنها حاصل می­شوند. در مقالات تحلیلی مؤلف با به کارگیری منابع تحقیقاتی اسبق (البته ممکن است داده­هایی که تحلیل می­گردند از آزمایش ها و تجربه­های خویش نویسندگان حاصل شده باشند)، انواع نرم­فزارهای کامپیوتری و .... سعی در مطرح نمودن نظریه و یا مدلی خاص در گستره کار خود می­نماید. در این گونه از مقالات، بیشتر بسیاری از دانسته­ها در زمینه­هایی خاص مورد موشکافی پیمان گرفته و نظریه­، مدل و یا فرمولی کلی از آنها استخراج می­گردد. به عبارت سایر در مقالات تحلیلی هدف نویسنده ایجاد نمودن قانونی مقاوم بوده که سایر پژوهشگران را از سپریدن آزمایش ها مشابه بی­نیاز می­نماید. بایستی دقت داشته باشید که منظور از تحلیل صرفا بیان تقطه نظرات شخصی نمی­باشد بلکه بایستی تحلیل بر اساس اصول ریاضیاتی، آماری و دیگر مواردی که در صحت آنها شکی هستی ندارد، انجام گیرد. به بیان ساده­تر می­توان این طور ذکر نمود که فرمول­ها، روایط ریاضی و مدل­ها، خروجی­های مقالات تحلیلی می­باشند و چون تحلیل و استخراج آنها بر پایه ریاضیات و آمارگرفتن (و نه نقطه نظرات شخصی) می­باشد، در صحت آنها نمی­توان شکی کرد.

مقالات مروری:

در مقالات مروری به جمع آوری نوشته­هایی که قبلاً منتشر شده­اند، پرداخته می­شود. به زبانی ساده­تر، مؤلف در مقالات مروری نقطه نظرهای افراد مختلف را بدون هیچگونه دخل و تصرفی در کنار هم قرار داده و نسبت به نگارش مقاله اقدام می­نماید. مقالات مروری غالبا در حیطه­هایی کاربرد دارند که در آنها نوشته­ها و تحقیق­های بسیاری انجام شده ولی مقاله­ای جامع که به نحوی در برگیرنده نتایج تمامی این تحقیقات بوده و بتواند به صورتی یکپارچه کل موضوع را تحت پوشش قرار دهد، وجود ندارد.

نویسنده مقالات مروری باید نسبت به تمامی زوایای موضوع، حائز اطلاعات و ادب کافی باشد، بطوریکه بتواند همگی ابعاد سوژه را در مقاله خود ذکر نموده و وانگهی در مواقع لازم تحلیل­ها و ارزیابی­هایی را نیز به آنها اضافه کرده و حتی در چهره هستی تناقضاتی در بین منابع گوناگون بتواند توجیهات مناسبی را ارائه نماید. در ضمن در بسیاری از موارد به منظور نوشتن مقاله­ای جامع لازم است که خویش نویسنده با وارد کردن نقطه نظرهای شخصی نسبت به نگارش مقاله­ای که در آن همه ابعاد موضوع، باره بررسی پیمان گرفته است، اقدام کند. در این میانی با توجه به لزوم فراگرفتن نویسندگان مقالات مروری به همه ابعاد مقوله باره بررسی، غالبا پیشنهاد می­شود که افرادی نسبت به نگارش مقالات مروری اقدام کنند که خود در آن گویه صاحب عقیده بوده و حتی چندین مقاله در موضوعاتی مانند به چاپ رسانیده باشند.

از آنجا که در مقالات مروری به بررسی و جمع­بندی پژوهش­های مختلفی که در یک مقوله به اتمام رسیده­اند، پرداخته می­شود در این مقالات بر خلاف مقالات تجربی و تحلیلی، چندان وارد جزئیات مسئله نشده و فقط به ارزیابی کلیات و مطالب اساسی پیوسته با سوژه پرداخته می­شود. با توجه به گونه نگرش جامع در مقالات مروری، تعداد خوانندگان این مقالات نسبت به مقالات تجربی و یا تحلیلی که تنها در زمینه­ای ویژه نوشتار منتشر می­کنند، بسیار بیشتر بوده و به همین انگیزه توجه مجلات به رعایت معیارهای کیفی در نگارش مقالات مروری زیاد بالا می­باشد.

شاید در نگاه نخست ارزش مقالات مروری با توجه به اینکه مؤلف پیشه جدیدی را ارائه نمی­کند، نسبت به سایر مقالات تحقیقاتی کمتر به عقیده بیاید، اما در واقع با توجه به اینکه برای نوشتن مقالات مروری نویسنده باید نگرشی ژرف بر همگی ابعاد سوژه داشته و بعلاوه بر سابقه پژوهشی و تحقیقات جدید انجام شده محیط سوژه مورد عقیده نیز مسلط باشد، به همین علت نگارش مقالات مروری توسط هر کسی نمی­تواند، سپریدن گیرد. در ضمن با پروا به اینکه مقالات مروری شناختی جامع از جستار در اختیار خوانندگان قرار می­دهند، بنابراین در مجامع علمی حائز ارزش و اعتبار بسیار فوقانی می­باشند.

با مطالعه اهداف و زمینه­های تکاپو مجلات علمی پژوهشی می­توان دیدن که بسیاری از مجلات، مقالات مروری نگارش مکشوف را تنها چنانچه دست کم تعداد 3 منبع اصلی ارائه شده در مقاله از نوشته­های پیشین خود نویسندگان در زمینه­های مانند باشند، قابل استجابت دانسته و نسبت به منتشر کردن آن اقدام می­کنند که با توجه به توضیحات ارائه شده در فوق علت این امر کاملا روشن است. امر فوق شدنی است در بسیاری از دانشجویان که هدف چاپ مقالات مروری که به هر حال بیچارگی به اتمام تحقیقات میدانی و آزمایشگاهی ندارند، ناامیدی برپایی نموده و آنها از پیوسته مسیر منصرف نماید، اما به هر حال باید پروا داشت که برگزیدن اساتید راهنما و مشاوری که در زمینه­های باره عقیده پیشتر مقالاتی منتشر کرده باشند، می­تواند این مشکل مسیر حل نماید. وانگهی در صورتی که در پیوستگی مفصلا بحث خواهد شد به نویسنگان پسین کار رهنمود می­گردد که نسخه اولیه نوشتار خویش برای کمپانی در همایش­ها، سمینارها، کنفرانس­ها و .... ارسال نموده و ضمن تکمیل نمودن مقاله، با درج یک برگشت دادن به خود (که همان نوشتار ارائه شده در کنگره می­باشد) نسخه پایانی مقاله را برای یک مجله ارسال کنند.

مقالات گردآوری:

در مقالات اجتماع چنانچه از اسم آنها برمی­آید، صرفاً به اجتماع و انعکاس نقطه نظرهای مختلف درج شده در منابع پرداخته می­شود. با چاپ مقالات گردآوری در واقع هیچ نتیجه و تکاپو تحقیقاتی تازه­ای عرضه نمی­گردد و فقط یافته­های موجود با نظم و انسجامی بالاتر در کناره هم پیمان می­گیرند. باید دقت داشت که اگرچه در بین مقالات جمع­آوری و مروری شباهت­های زیاد زیادی هستی دارد ولی به هر حال اعتبار مقالات مروری زیاد بالا و غیر قابل مقایسه با مقالات اجتماع است.

از آنجا که هر فردی می­تواند نسبت به نگارش مقالات اجتماع اقدام نماید به همین انگیزه قطعیتی در باره جامع و کامل بودن این مقالات وجود ندارد، زیرا شدنی است که نویسنده فاقد شناخت کافی نسبت به تمامی ابعاد مقوله مورد بررسی بوده و یا دسترسی مناسب به گونه ها منابع مورد دربایستن برای جمع­آوری اطلاعات نداشته باشد. وانگهی بر خلاف مقالات مروری، مقالات گردآوری غالبا فاقد تجزیه و تحلیل­های مناسب و در ضمن نقطه نظرهای نویسنده بوده در صورت وجود داشتن کاستی­ها و تناقضاتی در منابع مورد کاربرد نوسنده نوشتار الزاما نمی­تواند، یک جمع­بندی درست و منطقی را از وسط تناقضات موجود استخراج نماید. البته با توجه به شباهت­های بسیار مقالات مروری و گردآوری، مقالات اجتماع را می­توان نسخه کوچک­تر و ناقص­تر از مقالات مروری به حساب آورد.

مقالات اجتماع مثل تحقیقات سپریدن شده در طی دوران تحصیل که در آنها به استخراج متنی از بین شماری از منابع باره بهره‌گیری پرداخته می­شد، بوده و الزاما مقالاتی جامع که در برگیرنده همگی ابعاد موضوع باشند، نیستند و خواننده با مطالعه مقالات گردآوری نمی­تواند از شناخت جامع نسبت به همگی ابعاد موضوع اطمینان حاصل نماید.

حتی با هستی ذکر تمامی تفاوت­های موجود در بین این دو گونه مقاله، بیشتر نگریستن می­شود که دانشجویان تنها با احضار شمار محدودی منبع و نوشتن مقاله­ای از مطالب آنها، مقاله خویش را مروری فرض کرده و از آنجائیکه مقالات مروری از گونه ها مقالات علمی پژوهشی می­باشند، اقدام به ارسال مقاله خود برای مجلات دارای رتبه علمی پژوهشی می­نمایند. از آنجایی که مجلات علمی تحقیقاتی بعد از سپریدن دادن داوری­هایی بسیار سختگیرانه، فقط مقالات مروری را پذیرفته و چاپ می­کنند، متاسفانه در اکثر مواقع مقالات این دانشجویان غیر قابل چاپ اعلام می­شوند. بطورکلی ارزش علمی مقالات اجتماع شده نسبت به سه گونه نوشتار نخست (تجربی، تحلیلی و مروری) به نسبت پایین­تر است و نشریات دارای رتبه علمی پژوهشی و ISI، غالبا از پذیرش و چاپ مقالات اجتماع شده خودداری می­نمایند.

البته باید دقت داشت که مرزبندی مشخصی برای تشخیص مقالات اجتماع و مروری هستی ندارد و استجابت و یا رد شدن مقاله ارائه شده به یک نشریه علمی تحقیقاتی تنها منوط به عقیده داوران بررسی کننده مقاله می­باشد، بطوریکه شدنی که یک نشریه مقاله­ای را از نوع اجتماع و فاقد ارزش لازم برای چاپ شدن در گاهنامه بدانند اما مجله­ای دیگری همان نوشتار را به عنوان یک مقاله مروری استجابت و چاپ نماید.

مقالات یاداشت فنّی (توصیفی)

مقالات یادداشت فنی (توصیفی) گونه­ای دیگر از مقالات علمی بوده که در بسیاری از مجلات منتشر می­گردند. این مقالات در رشته­های مهندسی بیشتر بعنوان مقالات یادداشت فنی و در سایر رشته­ها بعنوان مقالات توصیفی شناخته می­شوند. در این مقالات نویسنده به ارائه مطالبی زیاد کاربردی که غالبا اقتباس از تجربه­های صنعتی و شخصی وی بوده، البته با نگاهی علمی به آنها می­پردازد. به عبارت دیگر این مقالات زیاد کاربردی بوده و صرفا به مسائل علمی محض نمی­پردازند. مطالب ذکر شده در این مقالات اگرچه شدنی است از نظر علمی کاملا مبتکر نباشند ولی به هر حال بسیار کاربردی و مفید هستند. اینجانب طی دوران کارآموزی مقطع کارشناسی در یک کمپانی کشتی­سازی مشغول به کار و جنبش بودم که در پایان مطالب زیاد کاربردی که در آن دوران فرا گرفته بودم را در قالب یک مقاله یادداشت فنی در گاهنامه علمی تحقیقاتی مجلس مهندسی دریا منتشر نمودم. بایستی دقت داشته باشید که مطالب آن مقاله از نظر علمی چندان مبتکر نبود اما به هر حال مواردی بسیار کاربردی که چه بسا در جای دیگری نتوان همانند آنها را پیدا کرد در آن ذکر شده بود.

تعداد صفحات مقالات یادداشت فنی (توصیفی) غالبا کمتر از دیگر گونه ها مقالات بوده و معمولا در نزدیک 5 صفحه می­باشند. مقالات یادداشت فنی اگرچه ممکن است در مجلات علمی پژوهشی نیز چاپ شوند ولی به هر حال ارزش علمی آنها نسبت به مقالات تجربی، تحلیلی و مروری پایین­تر است.

باید دقت داشت که حد بندی ریزبین و مشخصی در بین گونه ها مقالات هستی ندارد و بسیاری از مقالات می­توانند ترکیبی از گونه­های معرفی شده باشند، به عبارت دیگر در صورتی که فردی در مقاله خویش علاوه بر اتمام دادن آزمایشات تجربی به تحلیل ریاضیاتی و مدل­سازی نتایج توسط آمده نیز بپردازند، در این چهره نوشتار وی تحلیلی تجربی است. که در این میان با در عقیده دریافت مقالات ترکیبی می­توان شمار بسیار زیادی از گونه ها مقالات را نیز به طبقه­بندی گونه­های مختلف مقالات اضافه نمود.

آموزش کامل نگارش مقالات علمی تحقیقاتی و ISI

همراه با نمونه های روشن و شفاف برای هر دسته در زنجیره های مختلف